Wokół Żeromskiego

Powstanie styczniowe w rodzinie Stefana Żeromskiego

W powstaniu styczniowym uczestniczyli wujowie Stefana Żeromskiego: Adolf Nekanda-Trepka, Juliusz, Ignacy i Antoni Schmidtowie (Antoni w tragicznych okolicznościach został zesłany w głąb  Rosji) oraz cioteczni bracia: Ksawery, Zygmunt i Gustaw Sascy.

Powstanie zagarnęło też ojca pisarza - Wincentego. W 1863 roku dzierżawił majątek w Strawczynie. Zmagał się z koniecznością zaopatrywania  oddziałów rosyjskich tropiących w okolicy powstańców. Ich samych  też potajemnie zaopatrywał w żywność, przechowywał rannych, pomagał. Donos okolicznych chłopów, zwabionych obietnicą nagrody, groził więzieniem. Spryt i łapówka uratowała Żeromskiego.

W następnym, 1864, roku został jednak aresztowany i podobno na cztery miesiące osadzony w kieleckim więzieniu (przy obecnej ul. Zamkowej). Według relacji badacza, Stanisława Piołun-Noyszewskiego, kolejna łapówka umożliwiła zwolnienie do domu. Fakt ten nie został jednak do końca potwierdzony w zachowanych dokumentach.  Ale to właśnie w tych latach Wincenty zaczął się rozglądać za nową dzierżawą. Majątek przynosił bowiem straty. Stefan Żeromski w swoich „Dziennikach” wyjaśniał ich podłoże:

Literaturoznawcze odkrycie Jerzego Daniela-"Ludzie bezdomni" Stefana Żeromskiego i Jan Strożecki

To była bardzo piękna, jedna z ładniejszych, takich bardzo szlachetnych postaci. Przyjaźń Żeromskiego i Stróżeckiego była bezinteresowna i czysta.

Dzieje pewnego listu...

Kto ma akurat pod ręką Ludzi bezdomnych niechaj otworzy pierwszy tom na ostatnim rozdziale noszącym tytuł Zwierzenia. Wypełnia go pamiętnik Joanny Podborskiej. Nas interesuje tylko zapis pod datą 10 grudnia, w którym Joanna przytacza list od swego brata Wacka, politycznego zesłańca. List zaczynają takie same zdania, jakie odnajdziemy w (…) autografie listu Strożeckiego (…) . Stefan Żeromski zaczerpnął z listu Jana kilka fragmentów i wstawił do swego utworu. Słowo w słowo, nie licząc drobnych zmian redakcyjnych.

Puszcza jodłowa, Stefan Żeromski i Jan Strożecki

W uszach moich trwa szum twój, lesie dzieciństwa i młodościsłowa otwierające „ Puszczę jodłową” Stefana Żeromskiego zna wielu z nas. Kto jednak zna  taki fragment:

 Czarne cienie jodeł kołyszą się rytmicznym tanem… Krzywymi pazurami korzeni wszczepione między omszałe, sterczące i nawalone skrzyżale, między rumowie, które zwietrzały kwarzec górski wytwarza, spłaszczonymi koronami chwiejące się za wiatrem tam i sam, obwieszone ciemnozielonymi wieńcami igieł ulistnienia, obarczone licznymi ramionami spławów potężnych, pachnące balsamicznym olejem w nasionach zawartym, śpiewały przed nim własny poszum swój…?

Dalej jest tak:

Stefan Żeromski i Faustyna Morzycka

Od stycznia 2021 r. w kolejne niedziele o godz. 12.00 na kanale YouTube oraz na Facebooku Muzeum Narodowego Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach  Magdalena Del z Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego opowiada o koligacjach Stefana Żeromskiego z wybitnymi postaciami i rodami z jego epoki. Cykl gawęd nosi tytuł Powiązani. Do tej pory ukazały się materiały dotyczące związków Żeromskiego z rodziną Kossaków, Witkiewiczówi czy relacji pisarza z Bolesławem Prusem.

W najbliższą niedzielę 21 marca br., zostanie przedstawiona Faustyna Morzycka, pierwowzór postaci Stanisławy Bozowskiej, tytułowej bohaterki opowiadania „Siłaczka”. To tragiczny i paradoksalny życiorys, pokazujący jak zaskakujące mogą być konsekwencje podejmowanych wyborów.

Walentynki z Żeromskim w Szklanym Domu w Ciekotach

Centrum Edukacji i Kultury „Szklany Dom” w Ciekotach  13 lutego 2021  r. świętuje walentynki  w dworku Stefana Żeromskiego.

Zaplanowano  przewodnickie opowieści o największych miłościach pisarza. Padną odpowiedzi na pytania: gdzie poznał się ze swoją jedyną żoną Oktawią? Co połączyło go z Anną Zawadzką, ze związku z którą narodziła się córka Monika? Kim była Helena Radziszewska? O czym pisał w listach do swojej młodzieńczej miłości Ludwiki Dunin-Borkowskiej? Co kryje „Księga namiętności. Dzienniki intymne Stefana Żeromskiego” opracowana przez Józefa Bednarowskiego? (pozycja do nabycia w sklepiku z pamiątkami).

Oprowadzanie odbędzie się o pełnych godzinach od 10.00 do 15.00. Bilety wstępu w cenie 10 zł (normalny) i 8 zł (ulgowy). Obowiązuje  reżim sanitarny, stąd limit wejść i konieczność wcześniejszej rezerwacji  pod numerem telefonu: 41 311 21 28 lub szklanydom@maslow.pl.

Przez wąwozy w Zgórskich Górach

Zgórskie Góry to pasmo ośmiu szczytów rozciągających się od Rykoszyna po Słowik. Licząc jednak od bliższej nam strony, od przełomu Bobrzy, pierwsza to Góra Słowikowska (360 m), dalej Biesak (388 m), Zielona (372 m), Pruskowa (368 m), Belnia (362 m), Skwarnia (327 m), Plebańska (342 m) i Ciastowa (329 m). Zbudowane są z oliwkowo – szarych piaskowców i porośnięte lasem mieszanym, ale z bardzo dużą przewagą buczyny. Ciekawostką tego pasma jest niespotykana gdzie indziej w Górach Świętokrzyskich ilość pięknych, głębokich wąwozów i bocznych dolinek. Najlepiej widoczne są w całości, kiedy liście opadną z drzew.

Na archiwalnym zdjęciu wykonanym od południa w 1936 r. jest tylko część Zgórskich Gór – od G. Słowikowskiej po Pruskową. Na Patrolu widoczna drewniana wieża triangulacyjna. Była bardzo wysoka. Zachowała się w całości do końca lat 60- tych. Przypuszczam, ze takiej panoramy już się nie da zrobić z powodu gęstej zabudowy od Słowika po Czerwoną Górę. Szewce też doszły do już do Miejskiej Góry.

Na Słowik, do źródełka, chadzał przez Karczówkę Stefan Żeromski wraz z kolegami. Pisze o tym w pamiętnikach, ale nie wspomina w którym miejscu ono biło.

J.

95 rocznica śmierci Stefana Żeromskiego

Takie ulotki zostały rozrzucone w Warszawie z samolotów przelatujących nad konduktem żałobników żegnających 23 listopada 1925 roku zmarłego trzy dni wcześniej pisarza Stefana Żeromskiego. Wśród żałobników szła z wieńcem grupa kolegów pisarza z Męskiego Gimnzjum Rządowego w Kielcach, czyli z naszej szkoły.

Od 19.11.2020 roku oryginalny egzemplarz ulotki można oglądać w Dworku Żeromskich w Szklanym Domu w Ciekotach. Przekazała ją z rodzinnych zbiorów żeromszczanka, kustosz Kazimiera Zapałowa.

więcej na stronie Radia Kielce:
www.radio.kielce.pl/wiadomosci/95-lat-po-smierci-zeromskiego-unikatowa-u...

Imieniny Stefana (Żeromskiego) w Szklanym Domu w Ciekotach

Katarzyna Pakosińska, Krzysztof Zanussi, kapela Zakopiany to goście Imienin Stefana, które przed dworkiem Stefana Żeromskiego w Ciekotach odbędą się w weekend 5 – 6 września. W tym roku dzieła pisarza przeczytają Mistrzowie Mowy Polskiej, a publiczności zostanie przybliżony zakopiański okres działalności Żeromskiego.
 

Iława,10 lipca 1920 r. Uroczystości pod pomnikiem Stefana Żeromskiego.

W przeddzień 100. rocznicy plebiscytu przeprowadzonego w 1920 roku na obszarze Warmii, Mazur i Powiśla (11 lipca 1920) harcerze, przedstawiciele władz samorządowych, organizacji społecznych i politycznych złożyli kwiaty pod pomnikiem Stefana Żeromskiego w Iławie.

Na mocy Traktatu Wersalskiego kończącego I wojnę światową plebiscyt miał rozstrzygnąć o przynależności tych ziem do odradzającej się Polski bądź do Niemiec. W akcję plebiscytową prowadzoną w trudnym dla kraju czasie wojny polsko-bolszewickiej zaangażowali się między innymi  harcerze z Organizacji Harcerskiej na Warmii i Mazurach oraz ludzie kultury: poeta Jan Kasprowicz, historyk sztuki Władysław Kozicki i właśnie pisarz Stefan Żeromski. 20 maja 1920 roku wyruszył z Orłowa do Kwidzynia, Malborka, Iławy, Prabut, Suszu, Buchwaldu i Waplewa. W wyniku przegranego plebiscytu większość ziem przyłączono do Niemiec. Jedną z przyczyn przegranej, mimo mobilizacji miejscowej ludności, były przepisy pozwalające na głosowanie ludności, która nie mieszkała na terenach objętych plebiscytem, co wykorzystali Niemcy.

Literacki spacer z Dziennikami Żeromskiego na Radostową Górę

 

11.07.(sobota) godz. 11:00 - 13:00 zapraszamy w imieniu Centrum Edukacyjnego Szklany Dom, dworek Stefana Żeromskiego w Ciekotach na literacki spacer na Górę Radostową. Obowiązuje wcześniejsze telefoniczne zgłoszenie udziału (nr. tel.: 41 311 21 28).

Wejście na Górę Domową Stefana Żeromskiego odbędzie się z „Dziennikami” pisarza w dłoni.  Po drodze zostaną oczytane opisy przyrody i krajobrazu, zapisane ponad 130 lat temu. Czy Radostowa wciąż wygląda tak samo? Czy tutejsze pejzaże zmieniły się od czasów, gdy w Ciekotach mieszkała rodzina Żeromskich? Przekonacie się sami.
Start spaceru  – Ciekoty, Żeromszczyzna, cena 10 zł/ osoba, strój terenowy, preferowane zakryte buty terenowe, środek na kleszcze.

W razie niepogody organizator zastrzega sobie zmianę terminu

Strony

Subscribe to RSS - Wokół Żeromskiego